Tarcica Merbau

Merbau (Intsia bijuga)
Mirabow, Ipil, Kwila, Lumpho, Hintzy

Pochodzenie drewna Merbau:

Drewno merbau pozyskiwane jest z dwóch gatunków drzew- Intsia bijuga (Colebr.) Kuntze i l. palembianca Miq. Drzewa merbau wystepują w klimacie równikowym, wybitnie wilgotnym, przede wszystkim w lasach tropikalnych Oceanii i południowo- wschodniej Azji (Mianmar, Tajlandia- część południowa, Wietnam, Malezja, Półwysep Malajski, stany Sarawak, Sabach oraz Kalimantan na wyspie Borneo, Indonezja- Sumatra, Sulawesi, Moluki i Irian Zachodni, Filipiny, Nowa Gwinea oraz wyspy Salomona). Obecnie, tarcica Merbau stanowi jedno z chętniej wybieranych rozwiązań w Europie.

Pokrój drzewa Merbau:

Rośliny te dorastają do 40-45 m wysokości, a ich pnie pokrywa szara, łuszcząca się kora ( w miejscach złuszczeń jest szarobrązowa do jasnobrązowo czerwonej), o grubości około 1 cm. Intensywna barwa kory sprawia, że drewno Merbau przyciąga uwagę i prezentuje się wyjątkowo wytwornie. Pień o średnicy dochodzącej do 70-150 cm, a czasem i większej, z wysoko sięgającymi „deskowymi” napływami korzeniowymi, jest często niecylindryczny i pozbawiony gałęzi do wysokości 5-10m.

Typ struktury drewna Merbau:

Rozpierzchłonaczyniowy, duże naczynia rozmieszczone głównie pojedynczo lub w zgrupowaniach (po 2-3), widoczne gołym okiem ( o średnicy od 0,12 do 0, 28 mm).
Biel:

Wąski (szerokości od 5 do 10 cm), o barwie białawo żółtej.
Twardziel:

W świeżo przetartym drewnie Merbau twardziel zabarwiona na żółto- brązowo. Pod wpływem światła i zawartego w powietrzu tlenu drewno twardzieli szybko i intensywnie ciemnieje, stając się ciemnobrązowe.
Zapach:

Świeżo przetarte drewno ma dość charakterystyczny ziemisty zapach. 
Rysunek:

Cecha charakterystyczną drewna merbau jest to, że niektóre z naczyń wypełnione są żółtym, połyskującym pyłem, który pod przezroczystymi powłokami malarsko- lakierniczymi do złudzenia przypomina złote inkrustacje w kształcie drobnych pasemek. Innym elementem urozmaicającym rysunek tego drewna jest obecność dosyć wąskich, jednorodnych promieni drzewnych. Są one widoczne gołym okiem na przekroju promieniowym w postaci drobnego błyszczu. Granice przyrostów są widoczne dzięki obecności wąskiego miękiszu przygranicznego. Naczynia na przekroju poprzecznym są dobrze widoczne, otoczone miękiszem paratrachealnym skrzydełkowym i skrzydełkowo- smugowym. Na przekroju podłużnym makroskopowo widoczne są jako pionowe rowki. 

Typowe Wady:

Wtrącenia mineralne tworzące duże spękania, zmiany barwy, pasiasty skręt włókien, sęki, duża zawartość czerwonych garbników. Ponadto, tarcica Merbau jest dość ciężka, co przekłada się bezpośrednio na wagę produkowanych z niej elementów.

Właściwości drewna Merbau:

Według sześciostopniowej skali gęstości, merbau to drewno bardzo ciężkie (klasa I). Wilgotność punktu nasycenia włókien ma wartość 24%. Merbau jak na swoją gęstość jest stabilny wymiarowo. Stabilność tę zapewniają małe wartości skurczów w kierunku promieniowym (około 3%) i stycznym (około 5%). Według klasyfikacji Monnina merbau należy do drewna mało kurczliwego. Kolejnym atutem tego drewna są jego doskonałe właściwości mechaniczne. Nie bez powodu rodzaj ten nazywany jest również drewnem żelaznym Moluccan iron-wood. Jego średni moduł sprężystości wynosi ponad 16 GPa. Merbau to drewno, które czasem ma lekko splątane włókna i z tego względu jego średnia wytrzymałość na ścinanie osiąga znaczne wartości (17,5 MPa). Charakteryzuje się również dużą wytrzymałością na ściskanie wzdłuż włókien (średnio powyżej 70 MPa). Drewno Merbau nie jest gatunkiem atakowanym przez szkodniki, co w połączeniu z dużą odpornością na uszkodzenia mechaniczne i zarysowania stawia je w roli faworyta w zakresie parametru trwałości.

Gatunki podobne:

Pod względem właściwości i zastosowania zbliżonym drewnem jest Jatoba a pod względem kolorystycznym Kosipo. 

Suszenie:

Suszenie naturalne drewna merbau przebiega dość wolno, ale podczas tego procesu drewno to wykazuje niewielkie skłonności do paczenia się i pękania. 

Obróbka drewna Merbau:

Świeże, jeszcze niewysuszone i niekolorowane drewno Merbau jest raczej trudne do obróbki ze względu na obecność płynnych gumożywic w korze, które brudzą krawędzie tnące zębów pił. Powoduje to zwiększenie współczynnika tarcia i szybsze ich zużywanie. Ponadto wilgotne drewno przy dłuższym kontakcie z żelazem ulega miejscowym przebarwieniom- od ciemnobrązowego do czarnego. Niedogodności te po okorowaniu i wysuszeniu drewna znikają. W prawdzie nie stwierdzono reakcji alergicznych przy pracy z drewnem merbau, jednak przy jego obróbce należy pamiętać o zapewnieniu właściwego odpylania pomieszczeń, ze względu na możliwość podrażnienia błon śluzowych. Obróbka tarcicy Merbau suchej jest utrudniona ze względu na gęstość oraz dużą zawartość wtrąceń mineralnych, zaleca się zastosowanie narzędzi z węglików spiekanych.

Łączenie:

Drewno to dobrze utrzymuje gwoździe i wkręty, można je również łączyć przy użyciu klejów.

Wykończenie drewna Merbau:

Właściwie przygotowana powierzchnia dobrze przyjmuje środki malarsko-lakiernicze.

Zastosowanie drewna Merbau:

W Polsce stosuje się do produkcji podłóg, blatów, schodów oraz w meblarstwie, a także w stolarstwie artystycznym. Biorąc pod uwagę stosunkowo dużą wagę, która mogłaby utrudniać przenoszenie elementów produkowanych z tego gatunku drewna, tarcica Merbau okazuje się niezwykle przydatna w zakresie tworzenia konstrukcji mocowanych na stałe do podłoża. Dość nietypowym zastosowaniem jest wyrób z niego rękojeści i łoża broni palnej (głównie myśliwskiej i sportowej) oraz instrumentów muzycznych.

Dostępność drewna Merbau:

27mm - KD - S4S czterostronnie strugana - kl. select & better
28mm - KD - SE obrzynana - kl. select & better
50mm - KD - S4S czterostronnie strugana - kl. select & better
52mm - KD - SE obrzynana - kl. select & better