Tarcica Iroko

Iroko (Milicia excelsa)
Kambala, Odum

Pochodzenie drewna Iroko:

Drzewa Iroko występują w lasach tropikalnych zachodniej, środkowej i wschodniej Afryki. Szczególnie dobrze rosną w wilgotnych regionach przybrzeżnych , na żyznych glebach gliniastych zasobnych w wodę. Drewno Iroko pozyskuje się najczęściej z drzew rosnących w Nigerii, Mozambiku, Kamerunie, Etiopii, Ugandzie oraz na Wybrzeżu Kości Słoniowej. 

Przekrój drzewa Iroko:

W optymalnych warunkach wzrostu osiągają wysokość 45 m i średnicę odziomkową pnia powyżej 2,5 m (rekordowe okazy mają nawet 50 m wysokości i 3 m średnicy). Również łacińska nazwa excelsa, oznaczająca wysoki, podkreśla ich wyjątkową wielkość. Pnie tych drzew są zwykle proste, o kształcę cylindrycznym, do wysokości 25 m pozbawione gałęzi. Tarcica Iroko uchodzi za stabilnie wymiarowo drewno, które można wykorzystać w wielu rozmaitych realizacjach.

Typ struktury drewna Iroko:

Rozpierzchłonaczyniowy, naczynia o dużych średnicach (od 0,15 do 0,31 mm), najczęściej występują pojedynczo lub w zgrupowaniach (po 2-3). Na 1 mm2 przekroju poprzecznego znajduje się średnio od 1 do 10 naczyń (średnio 3).

Biel:

Szerokość od 5 do 7,5 cm i o biało-żółtej barwie.

Twardziel:

o wyrazistej jasnożółtej barwie. Dla świeżo przetartego drewna Iroko typowa jest cytrynowa barwa. Z biegiem czasu, pod wpływem działania powietrza, powierzchnia drewna stopniowo ciemnieje. Procesy utleniania i związane z tym zmiany barwne bardzo przyspieszają działanie światła , szczególnie bezpośrednie nasłonecznienie. Drewno Iroko poddane dłuższemu działaniu wyżej wymienionych czynników przyjmuje kolor od żółtobrązowego do ciemnobrązowego. Na intensywność zmiany barwnej wpływa także skład chemiczny drewna, który częściowo uzależniony jest od siedliska, w którym wyrosły drzewa. Różnorodność w zakresie barwy decyduje o tym, że elementy wykonane z tarcicy Iroko są niepowtarzalne i cieszą oko niebanalnym wyglądem.

Zapach:

Brak charakterystycznego zapachu.

Rysunek:

Drewno Iroko posiada tzw. pasiasty skręt włókien, który można zaobserwować na przekroju promieniowym. Na przekroju poprzecznym naczynia widoczne są w postaci licznych, równomiernie rozmieszczonych plamek w otoczeniu miękiszu paratrachealnego. Występuje on zwykle jako skrzydełkowy lub skrzydełkowo-smugowy, sporadycznie jako pierścieniowy. Taka charakterystyka sprawia, że tarcica Iroko przypomina mahoń. Na przekrojach wzdłużnych naczynia widoczne są w postaci cienkich, jasnych, pionowych lub skośnych kresek. Wielowarstwowe promienie łykodrzewne widać wyraźnie na przekroju promieniowym w postaci drobnego błyszczu, na przekroju stycznym występują w postaci drobnej „kaszki”, na przekroju poprzecznym makroskopowo nie są widoczne. Są to promienie niejednorodne. W drewnie Iroko, pozyskanym z rejonów o bardziej widocznych porach roku, są również rozróżnialne granice przyrostów rocznych.

Typowe Wady drewna Iroko:

Skręt włókien, możliwa intensywna zmiana kolorystyki. Po ścięciu, drewno Iroko w krótkim czasie utlenia się przyjmując ciemnobrązową barwę.

Właściwości drewna Iroko:

Według sześciostopniowej skali jest to drewno ciężkie (klasa III). Średnia gęstość w stanie powietrznosuchym ( drewno o wilgotności około 12%) wynosi 690 kg m3. Drewno Irok ma małą wytrzymałość na rozciąganie i ścinanie oraz gorszą sprężystość wynikającą z pasiastego skrętu włókien. Atutem tego drewna jest znaczna wytrzymałość na ściskanie. Dzięki wysokim parametrom trwałości, drewno Iroko jest wykorzystywane jako alternatywa dla drewna teakowego.

Gatunki podobne do drewna Iroko:

Grochodrzew, dibetou, tatajuba, afromosia, teak.

Suszenie:

Trudne i powolne. Drewno iroko ma skłonność do pękania i paczenia się, co związane jest z występowaniem pasiastego skrętu włókien i rozbudowanego miękiszu drzewnego.

Obróbka drewna Iroko:

Obecność kryształów węglanu wapnia wymaga użycia twardych narzędzi, najlepiej z nakładkami z węglików spiekanych i o zredukowanym kącie natarcia. Obróbka takim narzędziami daje dobrej jakości powierzchnie. Dodatkowo obróbkę utrudnia zawartość substancji niestrukturalnych, w tym chloroforinu, który wywołuje podrażnienia górnych dróg oddechowych , oczu i skóry. Szczególnie groźny jest chloroforin zawarty w „zawieszonym” w powietrzu pyle powstającym podczas obróbki.

Łączenie:

Drewno to dobrze utrzymuje gwoździe i wkręty, można je również łączyć przy użyciu klejów.

Wykończenie drewna Iroko:

Właściwie przygotowana powierzchnia dobrze przyjmuje środki malarsko-lakiernicze. Warto jednak pamiętać, że z uwagi na obecność węglanu wapnia lakierowanie drewna Iroko może być nieco kłopotliwe.

Zastosowanie drewna Iroko:

Szkutnictwo, budowa statków, forniry, meble, podłogi, drzwi, elementy wyposażenia wnętrz, wysokiej jakości wyroby stolarskie. Tarcica Iroko jest odporna na działanie czynników biologicznych dlatego okazuje się świetnym wyborem w zakresie budowy mostów oraz zbiorników.

Dostępność drewna Iroko

26mm - KD - LS blokowo cięta - kl. FAS
28mm - KD - SE obrzynana - kl. FAS
35mm - KD - LS blokowo cięta - kl. FAS
52mm - KD - SE obrzynana - kl. FAS
76mm - KD - LS blokowo cięta - kl. FAS