Dąb amerykański czerwony

Dąb czerwony amerykański (Quercus rubra)

Pochodzenie: Ameryka Północna

Nazewnictwo:

polskie: dąb czerwony
angielskie: American red oak, red oak, northen red oak
francuskie: Chene rouge d’Amerique
niemieckie: Roteiche, Amerikanische Roteiche
nazwy stosowane w innych krajach: w USA- Northern red oak, w Czechach – dub cerveny, we Włoszech- quercia rossa

Dostępność
52mm - KD SE obrzynana - kl. FAS PRIME
Występowanie:

Drzewa dębu czerwonego naturalnie występują we wschodniej części Ameryki Północnej, gdzie zasiedlają obszar od krainy Wielkich Jezior na północy po niemal Florydę na południu. Najczęściej rosą one w lasach mieszanych, choć czasem tworzą samodzielne zespoły. Rośliny te najlepiej rosną na podłożach świeżych, wilgotnych i półprzepuszczalnych. Po sprowadzeniu w XVIII wieku omawianego gatunku do Europy, chętnie sadzono go jako drzewo parkowe i ozdobne, a także szybko wprowadzono do upraw leśnych. Stało się tak również w Polsce. Drewno dębu czerwonego pozyskuje się także z innych gatunków dębów występujących w Ameryce Północnej, a mianowicie: Quercus falcata, Quercus nigra, Quercus nuttallii, Quercus phellos, Quercus shumardii, Quercus velutina.
Pokrój drzewa:

Dąb czerwony osiąga przeciętnie wysokość do 35 m, nieco mniejszą od dwóch najpospolitszych rodzimych gatunków dębów- szypułkowego i bezszypułkowego. Stożkowa korona u młodych drzew, w dojrzałym wieku przekształca się w rozłożystą i kopulasto-skupioną. W porównaniu z krajowymi dębami, dąb czerwony ma kilka niezaprzeczalnych zalet: jest gatunkiem mniej wymagającym, może rosnąć na glebach bardziej suchych i uboższych w składniki pokarmowe, ma znacznie większą odporność na zanieczyszczenia powietrza i niskie temperatury oraz wytwarza prosty, cylindryczny pień, który jest łatwy w przerobie na tarcicę. Poza tym, drzewa dębu czerwonego rosną szybko i pod tym względem mogą być konkurencyjne nawet dla buków.
Typ struktury:

Liściasty pierścieniowonaczyniowy.
Biel:

Ze względu na jasne, białawe lub jasnobrązowe zabarwienie wyraźnie odgranicza się od twardzieli na wszystkich przekrojach drewna. Jest to gatunek wąsko bielasty (biel zajmuje ok. 1/8 przekroju poprzecznego).
Twardziel:

Ma charakterystyczne różowawe lub czerwonawo-brązowy kolor.
Zapach:

Tuż po przetarciu w stanie świeżym drewno wydziela wyraźny kwaskowaty zapach, który po wysuszeniu zanika.
Rysunek:

Drewno ma wyraźnie zarysowane przyrosty roczne. Rysunek drewna jest bardzo podobny do występującego u gatunków krajowych. Na przekroju poprzecznym wyraźnie widoczne są naczynia drewna wczesnego ułożone w postaci pierścienia. Naczynia drewna późnego widoczne są w postaci jaśniejszych smug (tzw. płomyki) ułożonych równolegle do wyraźnie zaznaczonych promieni łyko-drzewnych. Przekrój promieniowy jest bogato „ozdobiony” wgłębieniami przeciętych wzdłużnie naczyń, przede wszystkim błyszczem, powstałym z przecięcia wysokich i szerokich promieni drzewnych. Na przekroju stycznym również widoczne są pionowo biegnące bruzdy przeciętych naczyń, wyznaczające granice przyrostów rocznych. Przekrój ten wzbogacają także liczne występujące promienie drzewne widoczne jako pasma w kolorze grafitowym, o długości od 5mm do 2 cm (krótsze niż w drewnie dębu europejskiego). Po przetarciu drewna z grupy dębów czerwonych wizualnie nie można odróżnić ich poszczególnych gatunków.
Typowe Wady:

Dość liczne sęki (twarde i ciemniejsze od otaczającej tkanki), pęknięcia promieniowe, listwy mrozowe, wewnętrzny biel i zaciągi słoneczne oraz plamy garbnikowe.
Właściwości fizyczne drewna Dąb Czerwowny:

Drewno to należy do klasy III, tj. umiarkowanie ciężkiego. Średnia gęstość drewna twardzieli w stanie powietrzno-suchym wynosi ok. 700 kg/m³.wartośc skurczu objętościowego (12,9-13,2%) wskazuje, że wg klasyfikacji Monina gatunek ten należy do drewna średnio kurczliwego. Drewno dębu czerwonego charakteryzuje się także średnią anizotropią skurczu-2,1.
Właściwości mechaniczne drewna Dąb Czerwony:

Ze znaczną gęstością omawianego drewna związane są korzystnie kształtujące się właściwości mechaniczne. Wytrzymałość na ściskanie uzależniona jest od słoistości i waha się w przedziale od 39 do 61 MPa. Średnia wytrzymałość na ściskanie i moduł sprężystości są niemal identyczne, jak dla krajowego drewna dębowego. Atutem drewna dębu czerwonego jest znaczna twardość, wynosząca średnio na przekroju poprzecznym 80 MPa.
Twardość:

Naturalna trwałość twardzieli drewna dębu czerwonego wobec grzybów (w skali 5 stopniowej) wynosi cztery(co oznacza drewno mało trwałe). Brak wcistek w drewnie jest przyczyną niższej odporności na czynniki degradacji biologicznej , ale pozwala na zabezpieczanie tego drewna środkami ochrony. Twardziel dębowa należy do średnio łatwej lub trudnej w nasycaniu środkami ochrony drewna.
Suszenie:

Jest trudne i powolne (skłonność do pękania i paczenia się). Zaleca się zabezpieczanie czół tarcicy przez powlekanie substancjami opóźniającymi wymianę wilgoci.
Obróbka:

drewno dębowe szerokosłoiste, zawierające więcej drewna późnego, ,jest twarde i trudniejsze w obróbce, natomiast drewno wąskosłoiste jest lżejsze i bardziej miękkie, przez co łatwiejsze do obróbki.
Szlifowanie:

Drewno to dobrze się szlifuje i poleruje, powstający pył może powodować podrażnienia błon śluzowych i skóry oraz problemy dermatologiczne. Wymagane jest odpowiednie odpylanie. Pył dębowy podejrzewany jest o właściwości kancerogenne. .
Łączenie:

Klejenie przebiega prawidłowo, pod warunkiem uwzględnienia niskiego pH drewna. Przy łączeniu za pomocą wkrętów i gwoździ wymaga uprzedniego nawiercania. Nie zaleca się stosowania łączników zawierających żelazo, z uwagi na niebezpieczeństwo korozji i pojawienia się atramentowych zabarwień. Do klejenia niewielkich elementów można stosować kleje wodne oraz rozpuszczalnikowe. Większe elementy można łączyć klejami poliuretanowo- epoksydowymi, poliuretanowymi jednoskładnikowymi i dwuskładnikowymi oraz hybrydowymi.
Wykończenie:

Właściwie przygotowana powierzchnia dobrze przyjmuje środki malarsko lakiernicze. Niskie pH drewna może opóźniać zestalanie się niektórych powłok malarsko-lakierniczych. Stosowanie lakierów wodno-rozcieńczalnych może spowodować przebarwienia.
Zastosowanie:

Zalecane zastosowania w parkieciarstwie- W Europie coraz śmielej wykorzystuje się je do kompleksowego wykańczania wnętrz., na podłogi i schody, czemu sprzyja atrakcyjna barwa, dodatkowo pogłębiona przez wykończenie powłokami lakierniczymi. Na rynku krajowym drewno czereśni amerykańskiej dostępne jest przede wszystkim w postaci tarcicy, a także deszczułek posadzkowych, lamelek mozaiki oraz warstwowych elementów klejonych (paneli). W tych ostatnich, omawiane drewno stanowi górną warstwę użytkową widoczną w ułożonej podłodze.
Inne zastosowania- drewno czereśni z Ameryki Północnej należy do cenionych gatunków i znalazło zastosowanie w meblarstwie, stolarstwie i wyrobach artystycznych. Wykonuje się z niego meble, boazerie, drzwi, drewniane wykończenia ekskluzywnych jachtów, instrumenty muzyczne oraz elementy toczone i rzeźbione. Na początku XX wieku drewno czereśni stosowano również do wykańczania wagonów kolejowych. Na rynku jest dostępne w postaci kłód, tarcicy i fornirów. Popularność drewna czereśni w przemyśle meblarskim stale rośnie dzięki łatwości obróbki i zaletom estetycznym. W USA dobrej jakości drewno czereśni jest droższe od drewna dębowego.
Gatunki podobne:

Podobnymi gatunkami do omawianego drewna są między innymi: czeremcha pospolita, wiśnia wonna, wiśnia pospolita oraz wiśnia piłkowana. Podobieństwo to nie ogranicza się tylko do wyglądu, lecz dotyczy również właściwości fizycznych, mechanicznych i technologicznych.
Uwagi:

Pył powstający podczas obróbki ma intensywny zapach i właściwości podrażniające, a nawet zaliczany jest do substancji określanych jako „potencjalnie rakotwórcze”, mimo, że takie działanie nie zostało dotąd należycie udokumentowane. Niskie pH drewna może opóźniać zestalanie się niektórych powłok malarsko-lakierniczych. 
Ciekawostki:

Drewno dębu czerwonego w odróżnieniu od dębu europejskiego jest „dziurawe”, tzn. że łatwo przepuszcza wodę i z tego względu nie nadaje się do produkcji beczek oraz kadzi i nie ma zastosowania w szkutnictwie. W drewnie tym brakuje tzw. wcistek, które zamykają komórki wyspecjalizowane w przewodzeniu wody, nazywane naczyniami.